حتما تابهحال نام بیماری بواسیر یا هموروئید را شنیدهاید. شاید این بیماری در گذشته اغلب در افراد سالمند دیده میشد اما این روزها بهخاطر سبک زندگی مدرن و رژیمهای غذایی ناسالم، بسیاری از جوانان نیز به بواسیر دچار میشوند. خیلی از افراد بهدلیل آنکه از معاینهی پزشک میترسند یا خجالت میکشند، درمان هموروئید را پشت گوش میاندازند و وقتی به پزشک مراجعه میکنند که دیگر دیر شده و راهی بهجز جراحی باقی نمانده است. اما تمام موارد بواسیر وما به جراحی نیاز ندارد. راهکارهای سادهتر و کمهزینهتری نیز برای کنترل و درمان بواسیر وجود دارد. در این مطلب سعی داریم شما را بهطور کامل با این بیماری دردناک، علائم، روشهای درمان بواسیر و پیشگیری از آن آشنا کنیم. امیدواریم با رعایت موارد ذکرشده در این مطلب هرگز به بواسیر دچار نشوید یا حداقل بتوانید با مشاهدهی اولین نشانهها، آن را کنترل و درمان کنید.
هموروئید یا بواسیر چیست؟
هموروئیدها یا بواسیرها، رگهای خونی هستند که در اطراف مقعد یا قسمت پایینی راستروده (رکتوم) قرار دارند. بواسیرها میتوانند داخلی یا خارجی باشند. بواسیرهای داخلی در داخل رکتوم هستند، درحالیکه بواسیرهای خارجی در بیرون دهانهی مقعد قرار دارند. هموروئیدها میتوانند گاهی اوقات دردناک یا خارشدار شوند. همچنین ممکن است هنگام اجابت مزاج دچار خونریزی شوند.
هموروئید بسیار شایع است. ۷۵ درصد از مردم در یک برهه از زندگیشان به هموروئید دچار میشوند. هموروئیدها در افراد بین ۴۵ و ۶۵ سال شایعتر هستند.
بواسیرهای کوچک، اغلب بدون درمان یا با درمان خانگی و تغییرات سبک زندگی برطرف میشوند. اما اگر مشکلات و عوارض ناشی از بواسیر مانند خونریزی همچنان ادامه داشت، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما میتواند سایر علل خونریزی هنگام اجابت مزاج را بررسی کند. اگر علائم شما شدید شوند، پزشک ممکن است روشهای پزشکی (عمل جراحی) را برای برداشتن یا کوچک کردن هموروئیدها به شما توصیه کند.
همچنین ممکن است پزشکتان یک درمان سرپایی و بدون دردسر را به شما پیشنهاد کند. درمانهای سرپایی، درمانهایی هستند که پزشک در مطبش انجام میدهد. برخی از این درمانها عبارتاند از:
اگر هموروئید شما شدید باشد یا به درمانهای پزشکی سرپایی پاسخ ندهد، ممکن است لازم باشد پزشکتان آن را از طریق عمل جراحی خارج کند. این روش معمولا علائم را ازبین میبرد و میزان عود هموروئید را در آینده کاهش میدهد.
این گیاه میتواند خارش و درد – که دو علامت اصلی هموروئید هستند – را کاهش دهد. این گیاه یک مادهی ضدالتهابی طبیعی است، بنابراین میتواند تورم را نیز فروبنشاند. فندق افسونگر را میتوانید بهشکل مایع بخرید و بهطور مستقیم روی هموروئید بمالید. این گیاه در محصولاتی مانند صابونها و دستمالهای مرطوب ضدخارش نیز وجود دارد.
ژل آلوئهورا را میتوانید بهصورت بستهبندی از داروخانه تهیه کنید یا آن را بهطور مستقیم از برگهای گیاه آلوئهورا جدا کنید. بهگفتهی کلینیک کلیولند، آلوئهورا دارای خواص ضدالتهابی است که در درمان مشکلات التهابی پوست مؤثر هستند. بااینحال شما باید فقط از ژل آلوئهورای خالص روی هموروئیدها استفاده کنید. برخی از مردم به آلوئهورا آلرژی دارند، بهخصوص آنهایی که به سیر و پیاز حساس هستند. برای آنکه متوجه شوید به آلوئهورا حساسیت دارید یا نه، مقدار کمی از ژل آن را روی ساعدتان بمالید و ۲۴ تا ۴۸ ساعت صبر کنید. اگر هیچگونه واکنش و حساسیت پوستی اتفاق نیفتاد، یعنی به آلوئهورا حساسیت ندارید و میتوانید با خیال راحت از آن استفاده کنید.
وان آب گرم میتواند به تسکین سوزش و ناراحتی ناشی از هموروئید کمک کند. شما میتوانید از sitz bath استفاده کنید. این وسیله یک تشت پلاستیکی کوچک است که روی صندلی توالت فرنگی قرار میگیرد. یا میتوانید درون وان آب گرم بروید. با توجه به «سلامت هاروارد»، قرار گرفتن در وان آب گرم بهمدت ۲۰ دقیقه پس از هربار اجابت مزاج، بیشترین تأثیر را در کاهش علائم بواسیر خواهد داشت. اضافه کردن نمک اپسوم به آب وان با کاهش درد در آن ناحیه، باعث تسکین بیشتر علائم میشود.
کرمها و پمادهای بدون نیاز به نسخه مانند Preparation H تقریبا در هر داروخانهای موجودند و میتوانند باعث تسکین فوری علائم هموروئید شوند. برخی از آنها حتی میتوانند تورم را کاهش دهند و به هموروئید شما کمک کنند که زودتر بهبود یابد. باوجوداین، اگر از یک کرم حاوی هیدروکورتیزون استفاده میکنید، هر بار بیش از یک هفتهی متوالی از آن استفاده نکنید.
استفاده از دستمال توالت بعد از اجابت مزاج میتواند هموروئیدهای موجود را بدتر کند. درعوض استفاده از دستمالهای مرطوب میتواند بدون تحریک هموروئیدها به تمیز نگهداشتن شما کمک کند. برای بهرهمندی از مزایای اضافه میتوانید دستمالهای مرطوبی پیدا کنید که حاوی مواد تسکیندهنده و ضدهموروئید مانند فندق افسونگر یا آلوئهورا هستند. حتما دقت کنید که دستمال مرطوب موردنظر شما فاقد الکل، عطر یا سایر مواد تحریککننده باشد. این مواد میتوانند بهجای تسکین علائم باعث تشدید آنها شوند.
برای کاهش ورم در ناحیهی مقعد، هربار بهمدت ۱۵ دقیقه روی آن یک بستهی یخ یا کمپرس سرد قرار دهید. این میتواند درمانی بسیار مؤثر برای هموروئیدهای بزرگ و دردناک باشد. همیشه یخ را داخل یک پارچه یا حولهی کاغذی بپیچید و هرگز یک چیز منجمد را مستقیما روی پوستتان قرار ندهید.
با توجه به مؤسسهی ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیه، نرمکنندههای مدفوع یا مکملهای فیبرمانند پسیلیوم میتوانند به کاهش یبوست، نرمتر کردن مدفوع و اجابت مزاج سریع و بدون درد کمک کنند. بسیاری از این مکملها ازجمله پسیلیوم، بهشکل پودر، کپسول و مایع وجود دارند که میتوانید آنها را ۱ تا ۳ بار در روز بهصورت خوراکی مصرف کنید.